rok pański

- rok bieżący/miniony a. przeszły a. zeszły/przyszły the current/past a. last/next year

- dobry/zły/tragiczny rok a good/bad/tragic year

- rok urodzenia the year of birth

- jestem z 1949 roku I was born in 1949

- to się wydarzyło w roku 1965 it happened in 1965

- w tym roku pojedziemy do Włoch/zaczniemy budowę domu we’re going to Italy/starting to build a house this year

- odwiedzam/zapraszam ich co rok a. co roku a. rok w rok I go to visit them/I invite them every year

- raz do a. w roku wyjeżdża na wakacje/chodzi do dentysty once a year she would go on holiday/visit a dentist

- dzieci przychodziły na świat rok po roku children came into the world year in year out

- powierzchnia/liczba mieszkańców wyspy maleje z roku na rok a. z każdym rokiem the surface area/population of the island is getting smaller by the year

- w ciągu tego roku/ostatnich lat udało mi się zaoszczędzić trochę pieniędzy within this year/the last few years I managed to put by some money

- lata trzydzieste/pięćdziesiąte the thirties/fifties

- akcja powieści rozgrywa się w latach czterdziestych XVIII wieku the action of the novel is set in the 1740s

- w połowie lat osiemdziesiątych sytuacja zmieniła się in the mid-80s the situation changed

- ile masz lat? how old are you?

- jutro zaczynasz trzydziesty pierwszy rok życia tomorrow you’ll be thirty one

- Basia wygląda/nie wygląda na swoje lata Basia certainly looks/doesn’t look her age

- kobiety lubią ujmować sobie lat women like to deduct a few years from their age

- nie dodawaj sobie lat don’t exaggerate your age

- między nimi jest rok różnicy there’s a year’s difference between them

- szkoda, że nie przyjechaliście rok/kilka lat wcześniej it’s a pity you didn’t come a year/a few years earlier

- to było chyba dwa lata temu, a może przed rokiem I think it was two years ago, or maybe just a year

- jutro upływa rok od jego śmierci/przyjazdu it’s a year tomorrow since his death/arrival

- został skazany na pięć lat więzienia he was sentenced to five years imprisonment

- minęło trzy i pół roku od tamtego wydarzenia three years and six months have passed since that event

- minęło już trzy i pół roku odkąd tu mieszkamy we’ve been living here for three and a half years

- za rok wychodzę za mąż I’m getting married in a year a. year’s time

- za trzy lata skończy studia he will have finished his studies in three years

- w rok po ślubie urodziła bliźniaki a year after getting married she had twins

- lata mijają a. płyną the years pass

- już rok z okładem a. z czymś temu obiecał do mnie zadzwonić a year or so a. just over a year ago he promised to phone me

- sprowadziliśmy się tu przed dwoma laty we moved here two years ago

- niższe/wyższe lata junior/senior years

- jestem na trzecim roku prawa I’m in my third year of law

- byliśmy na jednym roku we were in the same year

- (po)zostać na drugi rok a. powtarzać rok to repeat a year of the course of study

- przez chorobę stracił rok because of his illness he missed a year of his course of study

- kolega z roku a colleague from the same class a. year at university

- bal dla trzeciego roku a ball for the third year students

- dyskusja/konflikt trwa od lat the discussion/conflict has lasted for years

- na lata for years

- to inwestycja/praca na lata this is an investment/work for years

- ten odkurzacz starczy ci na lata this vacuum cleaner will last you for years

- po latach years later

- po latach przeczytałam tę książkę na nowo/ponownie odwiedziłam to miasto years later I reread that book/revisited that town

- latami a. przez długie lata for years

- latami a. przez lata marzyliśmy o własnym domu/podróży dookoła świata for years we dreamt of our own house/travelling around the world

- przed laty a. dawnymi laty years ago

- przed laty a. dawnymi laty była tu cukiernia years ago there was a cake shop here

- z latami a. z biegiem lat with the years

- z latami a. z biegiem lat nasza znajomość zmieniła się w przyjaźń with the years our acquaintanceship developed into friendship

- ostatnimi laty over recent years

- ostatnimi laty bardzo się postarzała in recent years she has really aged

- od niepamiętnych lat from time immemorial

- znamy się od niepamiętnych lat we’ve known each other for ages

- □ rok akademicki a. uniwersytecki Uniw. academic year

- rok bazowy Fin. base year

- rok finansowy Fin. fiscal a. financial year

- rok gospodarczy Ekon. production year

- rok gwiazdowy Astron. sidereal year

- rok jubileuszowy jubilee year

- rok kalendarzowy calendar year

- rok kościelny a. liturgiczny Relig. liturgical year, church year

- rok obrachunkowy Ekon. financial year

- rok pański Anno Domini, AD

- roku pańskiego 1812. the year of our Lord, 1812

- rok podatkowy Fin. tax year

- rok przestępny leap year

- rok szkolny Szkol. school year

- rok świetlny Astron. light year

- rok zerowy Uniw. foundation year, pre-freshman year US

- rok zwrotnikowy Astron. solar year, tropical year

- lata dziecinne childhood

- lata młodzieńcze youth

- lata dojrzałe adulthood

- lata podeszłe old age

- lata matuzalowe a. matuzalemowe advanced years

- Rok Święty Relig. Holy Year

■ Nowy Rok the New Year

- Szczęśliwego Nowego Roku! A Happy New Year!

- Do siego roku! A Happy New Year!

- być w latach a. leciechprzest. to be advanced in years

- mieć swoje lata to be no spring chicken pot.

- Sto lat! (formuła życzeń urodzinowych) many happy returns (of the day); (piosenka śpiewana jubilatom) ≈ For he’s/she’s a jolly good fellow!

* * *

( decl like nt in pl) year

* * *

pl. lata Gen. lat year; co rok(u) every year, annually; raz do roku l. raz na rok once a year; dwa razy do roku twice a year; ponad rok (temu) over one l. a year (ago); przez cały rok all year long; przez okrągły rok all the year round; rok temu a year ago; rok po roku l. z roku na rok year in, year out; pod koniec roku at the end of the year, towards the end of the year; przed upływem roku before the year is out; w lutym/kwietniu zeszłego/przyszłego roku last/next February/April; w nadchodzącym roku in the coming year; w piętnastym roku życia at fifteen (years old); w połowie roku at midyear; dobry rok (dla czegoś) vintage year (for sth); rok akademicki academic year; rok budżetowy budget year; rok finansowy l. obrachunkowy financial year; rok kalendarzowy calendar year; rok podatkowy tax year; rok przestępny leap year, bissextile; rok szkolny school year; rok świetlny astron. light year; Rok Święty Holy Year; rok zwrotnikowy astronomical year, solar year; rok zwykły (= nieprzestępny) common year; nowy rok (= nadchodzący l. niedawno rozpoczęty) New Year; Nowy Rok ( 1 stycznia) New Year's Day; powitać nowy rok see in the New Year; Szczęśliwego Nowego Roku! Happy New Year!; Roku Pańskiego Anno Domini, in the year of our Lord; pora roku season; minął rok a year passed; por. lata.

- nie wierzę w te czary-mary I don’t believe in all that mumbo-jumbo

- wydaje ci się, że powiesz: „czary-mary” i wszystko będzie dobrze you think you can just say ‘hey presto’, and everything will be all right

- czas płynie time passes a. goes by

- kawał czasu pot. a long time

- proces rozłożony w czasie a process continuing over time

- trwonić/marnować czas na coś to waste time on sth

- spędzać czas na czymś to spend time on sth

- czas mijał im na rozmowach o życiu they whiled away the time talking about life

- z czasem a. z biegiem a. upływem czasu with (the passing of) time

- czas odjazdu/przyjazdu arrival/departure time

- spojrzał na słońce, żeby określić czas he looked at the sun to determine the time

- określić przybliżony czas wybuchu to determine the approximate time of the explosion

- od czasu skończenia studiów after graduating

- rok minął od czasu ich ostatniego spotkania a year had/has passed since their last meeting

- co jakiś czas once in a while

- od czasu do czasu from time to time, every now and then, occasionally

- od tego czasu since then a. that time

- do czasu naszego wyjazdu (w przyszłości) before we leave; (w przeszłości) before we left

- do tego czasu nie dowiedzieliśmy się…/nie dowiemy się…/nie wiedzieli we still don’t know even now a. still haven’t learnt…/we won’t know a. find out before then/up to that time they didn’t know

- czas żniw/zbiorów harvest time

- nadszedł czas, żeby stąd wyjechać the time has come to leave this place

- o czasie on time a. schedule

- koncert rozpoczął się o czasie the concert began a. started on time

- przyszliśmy po czasie/przed czasem we arrived late/ahead of time

- do czasu (ostrzeżenie) you’ll/they’ll find out a. see (one day)!

- póki czas while there’s still time

- po jakimś czasie after some time

- w tym czasie at that time

- od dłuższego czasu for a long time

- przez cały czas all the time

- w czasie during

- w czasie wakacji/podróży during a holiday/trip a. journey

- ona będzie pod ścisłą obserwacją na czas leczenia she will be under close observation for the duration of the treatment

- na czas remontu możesz zamieszkać u mnie you can stay with me while the building work is being carried out

- mieć czas na coś/dla kogoś to have time for sth/sb

- nie mieć czasu na coś/dla kogoś to have no time for sth/sb

- mieć mało czasu to be pressed for time

- mieć dużo czasu to have lots of time a. time on one’s hands

- dawać a. dać komuś trzy dni/dwie godziny czasu na coś to give sb three days/two hours to do sth

- przygotowania zajęły mi mnóstwo czasu the preparations took up a lot of my time

- zabrakło nam czasu we ran out of time

- panie pośle, pański czas się skończył Sir, your time’s up

- uzyskał najlepszy czas he had the best time

- jaki masz czas na 100 metrów? what’s your time for the 100 metres?

- trener poprosił o czas the coach asked for a timeout

- czas letni summer time GB, daylight-saving time US

- czas zimowy standard time

- czas miejscowy local time

- czas przeszły/przyszły/teraźniejszy/zaprzeszły past/future/present/pluperfect a. past perfect tense

- czas spać it’s bedtime, it’s time to go to sleep

- czas, żeby poważnie pomyśleć o przyszłości it’s time to do some serious thinking about the future

- taksówka czeka, czas na dworzec the taxi’s waiting, it’s time to go to the station

- czas na mnie/nas it’s time for me/us to go

- najwyższy a. wielki czas iron. (it’s) about time (too) ron.

- najwyższy czas, żebyś się ożenił/żebyśmy poszli do domu it’s high a. about time you got married/we went home

- czas (jest) po temu książk. it’s (high) time; it’s about time pot.

- ciężkie czasy hard times

- od niepamiętnych czasów since time immemorial a. time out of mind

- po wieczne a. wsze a. wszystkie czasy książk. for ever

- to były czasy! those were the days

- w czasach minionych in days gone by

- w dzisiejszych czasach nowadays, in this day and age

- w ostatnich czasach a. ostatnimi czasy lately

- z czasów czegoś dating back to sth

- dziennik/broń z czasów wojny a diary/weapons dating back to the war

- za czyichś czasów in sb’s time a. day

- za dawnych czasów in days of old

- za wszystkie czasy as if there was no tomorrow

- pamiętać lepsze czasy przen. to have seen better days

- wyprzedzić swoje czasy to be ahead of one’s time

- czy nie masz czasem zapalniczki? do you have a lighter by any chance?, do you happen to have a lighter?

- nie zgub czasem tych pieniędzy mind a. be careful you don’t lose that money

- □ czas gwiazdowy Astron. sidereal time

- czas ochronnyMyślis. closed season

- czas strefowy Astron. zone time

- czas uniwersalny Astron. universal time, Greenwich Mean Time, G.M.T.

- średni czas słoneczny Astron. mean (solar) time

■ na czas (punktualnie) on time; (szybko) in a hurry a. rush

- nie róbmy tego na czas, zróbmy to dobrze let’s not rush it, let’s just do it well

- swego a. swojego czasu once, in one’s time a. day

- swego czasu był to ruchliwy port in its time a. day it was a (very) busy port

- w swoim czasie (niegdyś) once, in one’s time a. day; (w odpowiednim momencie) in due time a. course

- w swoim czasie był przystojnym mężczyzną he was a handsome man in his day

- dowiesz się wszystkiego w swoim czasie you’ll learn everything in due course a. when the time comes

- onego czasu przest., książk. in the olden days książk.

- wszech czasów all-time

- aktor/serial wszech czasów an all-time favourite actor/series

- gest był nie na czasie the gesture was ill-timed a. untimely

- kapelusze są teraz na czasie hats are in right now pot.

- narkomania to temat na czasie drug addiction is a very topical issue

- wyścig z czasem a race against time a. against the clock

- czas leczy a. goi rany przysł. time heals all wounds, time cures all things

- czas to pieniądz przysł. time is money

- szkoda czasu i atłasu przysł. it’s a waste of time and money, it’s not worth the trouble